İran’da boykot çağrılarının gölgesinde seçim heyecanı

İran’da cuma günü düzenlenecek parlamento ve “Uzmanlar Meclisi” seçimlerinde, muhafazakarlar ve reformistler bir kez daha sahneye inerken, yönetim erkini, “kimin” veya “hangi tarafın” kazanacağından daha çok “katılım” oranı merak ediliyor.

Ekonomik, sosyal ve çevre sorunlarının gündemi sıkça meşgul ettiği İran’da muhafazakarların aksine bazı reformistler “sandığı protesto” çağrıları yapıyor.

Önceki genel seçimde, reformist adayların bir çoğunun, Anayasayı Koruyucular Konseyinin (AKK) engeline takılması, katılım oranının düşmesine neden olan etkenler arasında sayılmıştı. Bu seçimde de benzer bir durum tekrarlanıyor.

İran lideri Ali Hamaney, 9 Ocak’ta yaptığı konuşmada, sandığa gitmemenin “düşmanın stratejisi” olduğunu söyledi. Hamaney, düşmanlarının halkın sandığa olan “umut ve güvenini” sarsmaya çalıştıklarını savunarak, “Sandığa gitmenin ne faydası var?” düşüncesinin yaygınlaştırılmaya çalışıldığını ifade etti.

Devrim Muhafızları Ordusu Komutan Yardımcısı Yedullah Cevani de 18 Eylül 2023’te yaptığı açıklamada, 1 Mart 2024 seçimlerinin 1979 devriminden bu yana en önemli seçim olduğunu iddia etti. Devrim Muhafızları Ordusu İsfahan Komutanı Mücteba Feda da 12 Şubat’taki konuşmasında, katılımın rejimin bekası için bir gereklilik olduğunu söyledi.

REFORMİSTLER İKİYE BÖLÜNDÜ

Bir süredir aralarında birliği sağlayamayan reformistler yaklaşan seçimlerle ilgili ikiye ayrılmış durumda. Bir kısmı seçimleri protesto çağrısı yaparken, bazıları seçimleri boykot etmenin muhafazakarlara daha geniş imkan sunacağı düşüncesinde.

İran’da bazı reformist gruplardan müteşekkil Reformist Cephe Başkanı Azer Mensuri, 1 Mart’ta yapılacak genel seçimlere ilişkin “halkın sandığa güveninin azaldığını” dile getirdi. Mensuri, bir süre önce düzenlediği basın toplantısında anketlerin ülke genelinde seçime katılımın düşük olacağını gösterdiğini öne sürerek, “Hiçbir seçimde sandığa güven oranı bu kadar düşmemişti. Bu gidişat ulusal çıkarlara zarar vermektedir. Toplum sandıkla taleplerinin yerine getirileceği inancını kaybetmiştir.” ifadelerini kullandı.

Reformistlere yakınlığıyla bilinen “İran Özgürlük Hareketi” tarafından yapılı yazılı açıklamada da benzer yaklaşım dikkati çekti. Açıklamada, “Toplumu tekdüze hale getirme gayesiyle birçok aday diskalifiye edilmiştir. Seçimlerde adil rekabet olasılığının ortadan kalkması nedeniyle seçimlere katılmıyoruz.” denildi.

Öte yandan reformist siyasetçilerin önde gelen simalarından Mesud Pezeşkiyan ve Ali Mutahhari’nin düşüncesi ise seçimlere katılma ve İran Meclisi’de reformist siyasetçilerin yer alması yönünde.

İran’da yapılan anket çalışmasında katılımcıların yaklaşık yüzde 77’si, 1 Mart’ta düzenlenecek genel seçimlerinde oy kullanmayacaklarını belirtti.