Uzmanlardan uydular için uyarı: Işık kirliliğinden daha da kötü

Uzmanlar, SpaceX’in Starlink’i de dahil olmak üzere uydu mega takımyıldızlarının artık astronomi için ışık kirliliğinden çok daha kötü bir tehdit olduğunu belirtiyor.

Gökbilimciler uydular konusunda uyarmaya devam ediyor. Şu anda uzayda 2.000 SpaceX Starlink uydusu var ve 42.000 tane dahası da önümüzdeki yıllar için planlanıyor. SpaceX; hızlı, uzay tabanlı internet sağlamak için düşük Dünya yörüngesini uzay aracıyla doldurmak isteyen birkaç firmadan sadece biri.

On ila binlerce uzay aracından oluşan ağlar, uzay görüntülerinde çizgiler bıraktıklarından, özellikle gökbilimciler arasında tartışma konusu oldular. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), Karanlık ve Sessiz Gökyüzünü Uydu Takımyıldızı Girişiminden Koruma Merkezi’ni başlattı.

MODERN ASTRONOMİ İÇİN EN BÜYÜK TEHDİT

IAU Genel Sekreteri ve yeni merkezin direktörü Piero Benvenuti, bu mega takımyıldızların modern astronominin karşı karşıya olduğu en büyük tehdit olduğunu söyledi.

SpaceX, mega takımyıldız sağlayıcılarının en yüksek profillisi olmasına rağmen, Dünya yörüngesini uzay araçlarıyla doldurmakta yalnız değil. İlk 60 Starlink uydusu 2019’da fırlatıldı ve şu anda düşük Dünya yörüngesinde 2.000’den fazla Starlink uydusu bulunuyor.

Amazon Kuiper ve OneWeb gibi diğer firmalar da toplam uydu sayılarını önemli ölçüde artıracak ve Çin de 13.000 uzay aracından oluşan bir ağ planlıyor. Bu ağların amacı, fiberin uygun olmadığı kırsal bölgelere uydu internetini, yüzlerce milisaniye yerine, onlarca milisaniyelik gecikme hızlarıyla sağlamak.

IŞIK KİRLİLİĞİNİN ÜSTÜNE UYDU KİRLİLİĞİ DE EKLENDİ

SpaceX, DarkSat ve VisorSat aracılığıyla bir uydunun Dünya’dan bakıldığında uyduların parlamasını azaltmak için kaplamalar ve koruyucular aracılığıyla sorunu çözmek için biraz çaba sarf etti.

Gökbilimci Piero Benvenuti yaptığı açıklamada, “Geçmişte, ana parazit kaynağı, geceleri yapay ışık olarak adlandırılan kentsel aydınlatmadan kaynaklanan ışık kirliliğiydi. Ancak son zamanlarda, iletişim uydularından oluşan büyük takımyıldızlarının etkisi, her yerde bulunmaları nedeniyle daha ciddi bir endişe haline geldi. Gökbilimciler, teleskoplarını Şili, Avustralya ve Güney Afrika çölleri gibi Dünya’nın her zamankinden daha uzak yerlerine yerleştirerek kentsel aydınlatmanın etkisinden kaçınabilirler, ancak uydulardan kaçınamazlar” dedi.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İLE GÖRÜŞÜLÜYOR

NOIRLab bilim insanı Connie Walker, “On yılın sonunda, herhangi bir zamanda 5.000’den fazla uydu ufkun üzerinde olacak. En küçük optik ve kızılötesi teleskoplarla bile tespit edilebilecekler ve en büyük ve en küçük gözlemevlerini kullanan gökbilimciler için sorunlara neden olacaklar” dedi.

Geçen yıl IAU, bozulmamış gece gökyüzünü sayıları giderek artan uydudan koruma konusunda Birleşmiş Milletler ile görüşmelere başladı:

“Uydular güzel ve etkileyici, ama onları gerçekten her yerde görmek istiyor muyuz? Onları Avustralya taşrasında görmek istiyor muyuz? Antarktika’da? Ya da Şili’nin çok karanlık bölgelerinde? Muhtemelen hayır.”

San Diego’daki Zwicky Geçici Tesisi tarafından yakın zamanda yapılan bir araştırma, Starlink uydularının görüntülerin beşte birini bozduğunu buldu.